Mniej więcej co druga klientka zmaga się z tą dolegliwością, dlatego też współczesna kosmetologia i medycyna estetyczna starają się jak najlepiej zaradzić temu problemowi. Wiadomo, że aby wygrać walkę z cellulitem trzeba działać zdecydowanie i systematycznie. Zanim jednak odpowiemy na pytanie jak z nim walczyć, warto opisać czym właściwie jest i dlaczego powstaje.
Przede wszystkim cellulit to nie jest to samo co cellulitis!
Cellulit (zwany również: lipodystrofią, panikulopatią, włókniejącym zwyrodnieniem tkanki łącznej, lipodystrofią typu kobiecego) jest to nieprawidłowe rozłożenie tkanki tłuszczowej z patologicznymi zmianami obrzękowo włóknistymi w obrębie tkanki łącznej podskórnej. Cellulitis to zapalenie skóry i tkanki podskórnej z możliwością zajęcia mięśni, powięzi i ścięgien.
Przez wiele lat cellulit uznawany był za defekt kosmetyczny. Dzisiaj wiemy, że związany jest z zaburzeniami na podłożu hormonalnym, niewłaściwym funkcjonowaniu układu krążenia oraz nieprawidłowościami w tkance tłuszczowej i łącznej. Według badań jest nim objętych ponad 90% kobiet głownie rasy białej i żółtej. Umiejscowienie cellulitu u kobiet najczęściej obejmuje: pośladki, uda, biodra, brzuch, plecy w okolicy dołów pachowych, część przyśrodkową kolan. U mężczyzn występuje gównie na brzuchu i karku.
Co znajdziesz w artykule?
Cztery główne typy cellulitu
- Twardy – występuje głownie u młodych osób, regularnie ćwiczących. Tkanka podskórna jest jędrna, nie zmienia się wraz ze zmianą pozycji ciała. Widoczny jest przy ujęciu fałdu skórnego. Postaci tej często towarzyszą rozstępy.
- Miękki – występuje u mało aktywnych fizycznie kobiet – słabe napięcie i wiotkość mięśni, często u kobiet, które gwałtownie schudły, Widoczny jest przy zmianie pozycji ciała.
- Obrzękowy – jest to najczęstsza postać. Objawia się wzrostem objętości tkanek kończyn dolnych. Tkanka jest blada i cienka. Kobiety skarżą się na uczucie ciężkości nóg.
- Mieszany – charakteryzuje się występowaniem u jednej pacjentki różnych postaci cellulitu.
W diagnostyce cellulitu pomaga nam zastosowanie skali makroskopowej:
- 0° Po ujęciu fałdu skórnego widać niewielkie pofałdowania. Naczynia włosowate zatracają prawidłową przepuszczalność co powoduje ‘’opuchnięcie’’ tkanki tłuszczowej i niedostateczny przepływ limfy.
- I° Po ujęciu fałdu skórnego i napięciu mięśni widać niewielkie pofałdowanie. W przestrzeniach międzykomórkowych zbiera się płyn, tkanka jest bardziej ‘’opuchnięta’’ niż w stopniu 0°. Następuje początek zaburzeń w tkance tłuszczowej – gromadzenie komórek tłuszczowych i wzrost włókien kolagenowych.
- II° Pofałdowanie skóry widoczne jest w stanie spoczynku. Dochodzi do zaburzeń w tkance tłuszczowej pod postacią grudek i drobnych guzków ok. 1 mm.
- III° Zraziki tkanki tłuszczowej tworzą guzki większych rozmiarów (2-20 mm). Są wyczuwalne i bolesne, Powierzchnia skóry w spoczynku daje objaw ‘’pomarańczowej skorki’’.
Możemy także wykorzystać badania zaburzenia ukrwienia tkanek – termografię. „Termograf kontaktowy to klisza z ciekłych kryształów zatopionych w folii, które świecą pod wpływem ciepła. Różne kryształki reagują na różne zakresy ciepła i świecą innymi kolorami. W przypadku cellulitu w tkance występują różnice w ukrwieniu, a co się z tym wiąże w ciepłocie tkanek; tam gdzie są obrzęki i zastoje, krew płynie wolniej i jest niższa temperatura, a więc kolor na termografie będzie inny od tego miejsca, gdzie nie ma procesów patologicznych i jest normalny przepływ krwi przez tkanki.
Jeśli tkanka jest zdrowa kolor będzie jednolity (niebieski lub zielony). Przy niewielkich zmianach kontrast między kolorami będzie mały, np. we wczesnym stadium na kliszy pokaże się kolor żółty przechodzący łagodnie w pomarańczowy. Im bardziej cellulit się zaostrza, tym większy kontrast pomiędzy kolorami na kliszy, np. żółty sąsiaduje z brązowym, a w zaawansowanej fazie obraz jest czarny, z jasnymi punktami.’’
- I° Obraz jest plamisty, nakrapiany , dochodzi do nadmiernej przepuszczalności naczyń
- II° Występują większe skupiska przekrwienia i niedokrwienia
- III° Widoczne są plamki wyglądające jak cętki leopardzie
- IV° W obrazie klinicznym przeważają głównie obszary niedokrwienia (hypotermiczne), są one duże, plamiste i zlewające się
Etiopatogeneza
Aby lepiej zrozumieć mechanizm powstawania cellulitu musimy sobie przypomnieć, że jest to wielotkankowe zaburzenie, które obejmuje tkankę podskórną, tkankę tłuszczową, tkankę łączną, obwodowy układ limfatyczny i krwionośny. Wyróżniamy cztery elementy mogące prowadzić do rozwoju tej jednostki:
- Zaburzenia w budowie tkanki łącznej
W cellulicie dochodzi do granulacji i zbijania się w bezpostaciową substancję włókien tkanki łącznej ścian naczyń krwionośnych oraz przegród łącznotkankowych, tkanki podskórnej z towarzyszącym tym zmianom obrzękiem tkankowym.
Na taki obraz mają wpływ m.in. estrogeny. Nadmierna ilość płynu śródtkankowego doprowadza do zmian komórkowych adipocytów, ucisku na naczynia i mikrokrążenia oraz w rezultacie niedotlenienia tkankowego. Za mała ilość tlenu w tkankach powoduje uruchomienie tzw. kaskady beztlenowej i wzrostu syntezy kwasy mlekowego, który wpływa na zwiększenie syntezy kolagenu. W ten sposób powstaje zwiększona ilość włókien tkanki łącznej w obrębie tkanki podskórnej jak i naczyń włosowatych tej tkanki.
- Zaburzenia związane z mikrokrążeniem
- Naczynia włosowate tętnicze
- Naczynia limfatyczne
- Naczynia żylne
Nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu tętniczego, żylnego i chłonnego skóry i tkanki podskórnej prowadzą do:
- Wzrostu ciśnienia śródwłośniczkowego
- Spadku ciśnienia osocza
- Wzrostu ciśnienia płynu tkankowego
- Spadku przepływu limfy, co jest bezpośrednią przyczyna obrzęku
- Jednostka neuro-wegetatywna
Główną składową tej jednostki jest układ nerwowy sympatyczny znajdujący się w obrębie skóry właściwej i tkanki podskórnej. Pobudzenie tego układu doprowadza do modyfikacji stosunku stężenia cAMP do Comp. Zmiany w stosunku stężenia tych związków są odpowiedzialne za regulację aktywności fibroblastów, mikrokrążenia i metabolizmu tłuszczów w adipocytach. Poprzez wpływ na fibroblasty dochodzi do wzrostu, bądź spadku syntezy kolagenu i glikozamonoglikanów. Kontrola mikrokrążenia spowodowana jest działaniem rozszerzającym i kurczącym naczynia krwionośne, natomiast w obrębie adipocytów dochodzi do lipolizy lub lipogenezy w zależności od pobudzenia nerwowego.
- Jednostka energetyczno – tłuszczowa
Adipocyty odpowiedzialne są za gromadzenie tri glicerydów. Tworzą one zraziki, z których każdy posiada własne unaczynienie i otoczony jest przez włókna tkanki łącznej tworzące przegrody łącznotkankowe. Co ciekawe rozmiar adipocytów tkanki tłuszczowej w okolicy biodrowo – udowej jest większy niż w okolicy brzusznej u kobiet. W okolicy bioder i ud metabolizm jest także wolniejszy niż w okolicy brzusznej. Proces lipogenezy polega na stymulacji poprzez dodatni wpływ insuliny, jak również wrażliwość tkanki tłuszczowej na działanie estrogenów i prolaktyny.
Czynnikami pobudzającymi lipolizę, a hamującymi lipogenezę są: testosteron, progesteron, glikokortykoidy i hormon luteinizujący.
Co stymuluje lipolizę?
- Dieta wysokokaloryczna (wzrost aktywności lipazy)
- Aktywacja lipolizy – ćwiczenia fizyczne
- Leki (metyloksantyna, papaweryna, triatricol) – stymulacja lipolizy
Czynniki sprzyjające powstawaniu cellulitu
Predyspozycje do powstania celullitu związane są zarówno z czynnikami genetycznymi i wrodzonymi, jak również stylem życia. Do najważniejszych czynników genetycznych możemy zaliczyć:
- Płeć – występuje głownie u kobiet
- Rasę – najczęściej u rasy białej i żółtej, rzadziej u czarnej
- Rozłożenie tkanki tłuszczowej
- Typ biologiczny – u latynoamerykanek umieszczony głównie na biodrach, u kobiet w typie nordyckim i anglosaskim na brzuchu
- Liczbę, stan i czułość receptorów hormonalnych na afektywnych komórkach
- Predyspozycję do zaburzeń krążeniowych
Nie bez znaczenia jest także styl życia:
- Problemy emocjonalne – depresja, długotrwały stres
- Sposób odżywiania – dieta z nadmierna ilością tłuszczów, węglowodanów i soli
- Siedzący tryb życia, przebywanie w jednej pozycji przez długi okres czasu, wysokie obcasy, obcisły ubiór, długie kąpiele w gorącej wodzie
Ilość czynników mających znaczenie w rozwoju cellulitu jest duża i zróżnicowana. Informacje zawarte w piśmiennictwie (Ignaciuk A. Cellulit – przyczyny, terapie, możliwości. Beauty Forum 2003, 9: 32-33. Rossi AB, Vergnanini AL. Cellulite: a review. J Eur Acad Dermatol Venereol 2000, 14(4):251-262) wykazują, że odpowiednio wcześnie rozpoczęta prewencja może częściowo uchronić kobiety przed rozwojem lipo dystrofii.
Co zrobić, aby zmniejszyć dolegliwości związane z cellulitem?
Leczyć i działać profilaktycznie! Przede wszystkim należy osłabić czynniki nasilające cellulit. Jak to zrobić? Należy pamiętać o kilki ważnych elementach:
- Ruch – regularne ćwiczenia
- Warzywa, owoce
- Dieta bogata w białko
- Dieta uboga w węglowodany i tłuszcze
- Unikanie ciasnego ubrania
- Kontrola wagi
- Brak antykoncepcji hormonalnej
- Ograniczenie stresu
- Ograniczenie długotrwałego siedzenia
- Unikanie gorących kąpieli
- Ograniczenie nadmiernego opalania
- Niskie obcasy
Powinniśmy także stosować preparaty zawierające substancje przeciwobrzękowe takie jak:
- Kasztanowiec
- Nostrzyk
- Czarna porzeczka
- Mniszek pospolity
- Miłorząb dwuklapowy
- Arnika
Jednocześnie trzeba zadbać o uszczelnienie układu krwionośnego i usprawnienie tkanki łącznej:
- Wzrost przepływu krwi – kofeina, L-karnityna
- Uszczelnienie naczyń:
- Bluszcz
- Kasztanowiec
- Miłorząb japoński
- Cytryna
- Pomarańcza
- Krwawnik
- Usprawnienie tkanki łącznej:
- Krzem
- Centella azjatycka
- Skrzyp
- Składniki te można znaleźć w mezokoktajlach np. Mesoline, RRS, Dermaheal i komponentach SRS dostępnych na naszej stronie.
Metody redukcji cellulitu – zabiegi
Mezoterapia igłowa jest to metoda, która polega na wstrzykiwaniu pod skórę niewielkich ilości związków aktywnie biologicznych. Pozwala przywrócić skórze piękny i zdrowy wygląd.
Lipoliza iniekcyjna jest to zabieg trwałego usuwania tkanki tłuszczowej z wybranego obszaru ciała przy pomocy substancji wstrzykiwanych podskórnie. Jest on mało inwazyjny i bezpieczny. Lipoliza iniekcyjna daje bardzo dobre efekty przy usuwaniu miejscowych skupisk tkanki tłuszczowej i modelowaniu sylwetki.
Lipoliza laserowa to metoda stworzona specjalnie do usuwania nadmiaru tkanki tłuszczowej poprzez selektywne działanie promieniowania laserowego na komórki tłuszczowe. Nie wymaga znieczulenia ogólnego ani hospitalizacji, umożliwia także powrót do pracy i normalnego trybu życia już po dwóch dniach.
Karboksyterapia polega na podawaniu podskórnie lub śródskórnie dwutlenku węgla cienkimi igłami, techniką podobną jak w przypadku mezoterapii. W trakcie zabiegu dochodzi do zwiększenia przepływu krwi przez naczynia krwionośne skóry – dwutlenek węgla rozszerza naczynia krwionośne, zwiększając tym samym ilość tlenu w tkance.
Fale radiowe W wykorzystują przebieg przez skórę fal o częstotliwości ok. 0.8 i 2.0 Mhz. Działania te powodują silne przegrzanie skóry właściwej do temperatury w granicach 45 – 60 stopni Celsjusza. Dzięki temu zwiększa się aktywność fibroblastów do produkcji włókien kolagenu i elastyny, dochodzi do poprawy jędrności skóry np. przy skórze wiotkiej lub po ciąży czy też kuracjach odchudzających. Zwiększenie mikrocyrkulacji krwi i limfy oraz przyspieszenie procesów metabolizmu komórkowego spowodowane działaniem radiofrekwencji pomaga zwalczyć cellulit lub nadmiar tkanki tłuszczowej.
Elektrostymulacja wykorzystuje prąd impulsowy o małej częstotliwości, wywołując w ten sposób skurcz mięśnia lub grup mięśniowych. Skurcz wywołany impulsem elektrycznym jest przykładem statycznej pracy mięśnia. Elektrostymulacja powoduje zwiększenie ukrwienia tkanek i przyspieszenie procesów metabolicznych.
Drenaż liftatyczny polega na zastosowaniu określonych technik, wykonywanych w formie przepychającej (przesuwającej, wyciskającej, tłoczącej) w celu usprawnienia krążenia limfy. Do głównych zadań masażu należy: przeciwdziałanie lub likwidacja obrzęków zapalnego, chłonnego, zastoinowego czy oraz przyspieszenie usunięcia z organizmu produktów przemiany materii.
Endermologia jest to masaż tkanek miękkich przy pomocy specjalnej głowicy, która jest wyposażona w dwie ruchome rolki, które masują zassany do głowicy fałd skóry i tkanki podskórnej. Dzięki temu dochodzi do zwiększenia lipolizy w tkance tłuszczowej, poprawy krążenia żylno – limfatycznego, odżywienia tkanek, przyspieszenia przemiany materii, ujędrnienia skóry i wielu innych.
Liposukcja znana również, jako „odsysanie tłuszczu” jest to medyczna operacja, która usuwa tłuszcz z wybranych miejsc ludzkiego ciała. Zabieg może być przeprowadzany zarówno w pełnej narkozie, jak i znieczuleniu miejscowym.
Body wrapping jest to ciasne owijanie ciała bandażami nasączonymi substancjami bogatymi w składniki biologicznie czynne, najczęściej wyciągi z alg np. laminaria digitala, błoto morskie, glinka.
Cellulit jest mocno rozpowszechnionym schorzeniem w szczególności u kobiet. Dotyczy zarówno osób otyłych, jak i szczupłych. Pojawia się głownie w miejscach gdzie jest największe zgromadzenie tkanki tłuszczowej, czyli w okolicy ud, brzucha, bioder, pośladków i ramion. W artykule omówiłam wiele przyczyn powstawania cellulitu, o których warto jest informować naszych klientów. Należy pamiętać, że sukces likwidacji cellulitu leży w prawidłowym rozpoznaniu rodzaju i stopnia defektu oraz edukowaniu klienta dotyczącym stylu życia. Im bardziej profesjonalnie podejdziemy do ‘’tematu’’, tym lepsze efekty osiągniemy, a klient będzie bardziej zadowolony.
mgr Marta Dymek-Gładyszewska, kosmetolog, szkoleniowiec w Dermatic Aesthetic Academy
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na wydziale farmaceutycznym ukończony tytułem mgr kosmetologii. Szkoleniowiec w Dermatic Aesthetic Academy, członek Krajowej Izby Kosmetologii, właścicielka gabinetu. Jej pasją są zabiegi z dziedziny kosmetologii i medycyny estetycznej. Specjalizuje się w zaawansowanych procedurach estetycznych, propagujących jednocześnie bezpieczne i holistyczne podejście do pracy z pacjentem. W wolnej chwili pisze specjalistyczne artykuły skierowane do profesjonalistów z branży beauty.
Piśmiennictwo:
- Adamski, A.Kaszuba, ‘’Dematologia dla kosmetologów’,’ Elesevier Urban & Partner, 2010
- Placek, ‘’Dermatologia Estetyczna’’, Termedia, 2016
- Gałązka, A. Galęba, H.Nurein ,’’ Cellulit jako problem medyczny i estetyczny – etiopatogeneza, objawy, diagnostyka i leczenie’’, Hygeia Public Health, 2014
- Janda, A. Tomikowska, ‘’Cellulit – przyczyny, profilaktyka, leczenie’’ ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE, 2014
- marekwasiluk.pl/termografi-kontaktowy-jak-diagnozowac-cellulit/
